Cæur de Lion
Ariana Reines/ Gjendikta av Anna Kleiva
Poesi
Samlaget, 2015
Eg elskar ord
for dei er så veike
(repeter)
Eg hadde tenkt å skrive om denne boka til påske. Ho er jo gul (og kul, men slike fattige rim skal eg sjølvsagt halde meg for god til). Eg las boka, som med etterordet er på 107 sider, i ein smekk. Ikkje ein smekk som i ein kort, kjapp smekk, slik ein kan med enkelte bøker, men i ein seig, lang, uforstyrra smekk. Eg las Cæur de Lion på ein dag, jo da, men ho krevde sitt, denne boka, ho drog meg inn og heldt meg fast på ein litt ubehageleg men samstundes god måte. Eg skal forsøke å forklare deg kva eg meiner med dette.
Sjangeren og forma boka er skriven i kan vere ei forklaring på denne opplevinga. Det er eit langdikt, dette her. Eg har eit ambivalent forhold til langdikt. Sjølv om dei er gode og velskrivne, kjenner eg ofte at dei et meg opp. Dei lar meg ikkje sleppe unna, det er ikkje pustepausar, linjene går og går og går, og eg føler meg uhøfleg dersom eg avbryt dei. Eg kan ikkje gå frå eit langdikt på skrivepulten min utan at eg har lese det ut, det blir som å snu ryggen til nokon før dei har snakka ferdig. Såpass folkeskikk eig eg jo.
Så ja, eg las heile den gule boka. Då eg var ferdig var eg ikkje sikker på kva eg syntest. Reines legg ikkje noko imellom, tonen oppleves ærleg, og brutalt direkte fortel ho om sex, det vanskelege forholdet til mora, utruskap og rus. Forteljaren, Ariana, er intens. Ho har ein litt tøff tone, men tru ikkje at ho ikkje er reflektert for det. Ho viser seg smart, og det er ikkje berre for å sjekke dei hyppige referansane at eg må stoppe å lese, det er og når ho kjem med perler som denne:
Er det trøyttande å vere i dette lukka
systemet som er ein annan person si erindring? Eg er skuldig
i mine assosiasjonar, i desse kjenslene
som tilhøyrer meg når ingenting gjer det bortsett frå mørkeret
der eg held til, kva informasjon kan ein hamstre
av «min» ferdsel, og dei ufullkomne
og pinlege tinga andre folk sikkert
tenkjer. Berre fakta,
m’am. (…)
Etter å ha lese boka ein gong til, såg eg henne betre, fekk eg ei oppleving av å forstå meir, koble referansane. Referansane. Å seie «Reines strør om seg med referansar» / «Ved å nemne arkitektur, ulike stader, forfattarar, dramatikarar, musikarar, songar, plater, museum, litterære verk, filosofar og filologar, gir Reines eit godt bilete av hovudpersonen, hennar komplekse tankeverksemd og intellektuelle kapasitet» blir liksom ikkje dekkande. Så eg laga like godt ei oversikt over referansane.
Kanskje gjer dette deg nysgjerrig, kanskje ikkje. Eit viktig poeng er at referansebruken til Reines er relevant, dersom ein kan seie noko slikt. Det er ikkje tankelaus namedropping dette. I etterordet og samtalen mellom Kleiva og Reines (trykt bakerst i boka) presiserer dei at det er eit kjærleiksdikt. Det må ein ikkje gløyme. Kjærleiken er ikkje berre mellom menneska i Cæur de Lion, han omfamnar óg alle dei områda eg nemnde, og kanskje spesielt litteraturen, naturen og musikken. Reines beskriv ei kjensle av fridom i dei delane kor ho befinn seg ute, borte frå byen og andre menneske.
Anna Kleiva skal ha såkalla KRED for denne gjendiktinga. Samlaget skal ha kred for å gje ut gjendikting. Og sjølv om det ikkje skulle vere nødvendig å seie det, så gjer eg det likevel: SJØLVSAGT fungerer det på nynorsk. Sjå berre her, på dette utdraget, som viser både fin referansebruk og kor funksjonell den nynorske språkdrakta er; hugs at originalstemma sit megahipp i Brooklyn, New York.
Det finst mange
typar overføring
mellom menneske.
Kraftigare greier enn setningar.
Væsker, utanda
ord oppå dei.
Kor er du-et i YouTube.
Kven er
Du i reklamen.
Det er ikkje nok
for meg at
Du
i YouTube er meg. Kva
er Du i dag. Kva
er Du for dei. Ein sprekk. Ein tom
konvolutt. Den som taler
burde vere nøydd til å ferdast
gjennom alt i verda
for å kunne våge
våge
å seie Du. (I want «you»
in the plural, eller noko, skreiv
John Ashberry.) Nokre gongar
strøymer noko så intenst
mellom menneske
og orda hjelper likevel
litt, eller det verkar av og til
slik der og då.
(…)
Tittelen på boka, som kvar gong eg seier han høgt får meg til å føle meg som ein intellektuell frankstalande (noko som er fjernt frå sanninga), Cæur de Lion, har fleire tydingar. Direkte oversett frå fransk betyr det løvehjarte, kan Google Translate opplyse om. Reines har sjølv ei mykje festlegare forklaring: «Cæur de Lion er ein type ost, det er ein camembert. Eg har alltid likt namnet – du veit, det er også ein billig camembert, ein sånn type som dei har på nattopne butikkar. Ein bensinstasjonost. Eg laug og sa eg skreiv ei bok som heitte Cæur de Lion, synest eg å hugse, i 2005, då eg først vart så glad i den osten. Eg likar ikkje ost eingong, eg vart berre så opphengd i korleis den såg ut, og i namnet.»
Trackback/Tilbaketråkk